Εσείς πήρατε χαμπάρι ότι, από την περασμένη Τρίτη, τρέχει το μεγαλύτερο κινηματογραφικό φεστιβάλ του κόσμου, ή είστε τίποτα ακαλλιέργητοι; Πράγματι, έχει φτάσει αυτή η εποχή του χρόνου, όπου οι Κάννες γεμίζουν από σινεφιλικές στρατιές, έτοιμες να αλώσουν τη φετινή σοδειά ταινιών με τις εκάστοτε αποψάρες τους. Κι εμείς άλλωστε γι’ αυτό τον λόγο είμαστε εδώ. Όμως ας ξεχάσουμε για λίγο το ποιόν των ταινιών που δοκιμάζονται πρώτη φορά μπροστά στο πιο επικριτικό κοινό, για να μιλήσουμε για το τι στην ευχή γίνεται κάθε Μάιο σε αυτές τις Κάννες επιτέλους.
Οι Κάννες δεν είναι απλά ένα φεστιβάλ, είναι ΤΟ φεστιβάλ. Κορυφαία διοργάνωση από τις «Big Three» της Ευρώπης, υπερισχύει τρομακτικά πλέον εις βάρος της Μπερλινάλε, που περνάει κρίση ταυτότητας, ανάμεσα στις φιλελεύθερες πολιτικές τοποθετήσεις, που έχουν καταλάβει το πρόγραμμα και τις ταινίες που έρχονται από το αμερικανικό φεστιβάλ του Σάντανς, για να πραγματοποιήσουν την ευρωπαϊκή του πρεμιέρα, και της Βενετίας που τουλάχιστον διατηρεί ένα κύρος, έχοντας στο πρόγραμμά της ταινίες υψηλού προφίλ, που αναμένονται να διεκδικήσουν τα επερχόμενα Όσκαρ. Ως εκ τούτου, οι Κάννες προσελκύουν τις πιο περιζήτητες ταινίες του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου σινεμά, χαρίζοντας στην καθεμιά τους μια λαμπερή πρεμιέρα στο κόκκινο χαλί.
Μπορεί όμως ο μέσος σινεφίλ να απολαύσει μια τέτοια εμπειρία; Ναι, και όχι. Το φεστιβάλ των Καννών τονίζει διαρκώς ότι δεν πρόκειται για φεστιβάλ κοινού, αλλά μια έκθεση που προορίζεται κυρίως για την κινηματογραφική βιομηχανία και το δημοσιογραφικό-κριτικό σκέλος των επισκεπτών, που σπεύδουν να διαμορφώσουν τις πρώτες απόψεις για την κάθε ταινία, ενώ χτίζουν το προσωπικό τους κύρος με εμπεριστατωμένες τοποθετήσεις. Όμως, το φεστιβάλ έχει αντιληφθεί πλήρως την ανάγκη του να μην γίνεται ρεζίλι με άδειες αίθουσες, γι’ αυτό και επιτρέπουν σε σινεφίλ να συμμετάσχουν στη διοργάνωση, δημιουργώντας ένα κοινό από μάλλον του πιο ευγνώμονες seat-fillers. Γιατί το φεστιβάλ των Καννών είναι πάνω από όλα ταξικό, και δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς, εδώ που τα λέμε. Οι διαπιστεύσεις, χωρίς τις οποίες η ύπαρξη στο φεστιβάλ είναι ανούσια, κυκλοφορούν σε διάφορα χρώματα και λειτουργούν σαν ένδειξη του στάτους του καθενός. Οι δημοσιογράφοι και οι κινηματογραφικοί διανομείς (διεθνείς και εγχώριοι), φυσικά έχουν προτεραιότητα και προβολές κρυφές από το γενικό κοινό, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η προώθηση της κάθε ταινίας, αλλά ακόμα κι εκεί υπάρχει ταξικός διαχωρισμός ανάλογα την απήχηση του μέσου που εκπροσωπούν.
Οι Κάννες από μόνες τους δεν προορίζονται για τον μέσο ταξιδιώτη. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για κάτι το ιδιαίτερο σαν πόλη, είναι κυρίως χτισμένη με πολυκατοικίες του ‘90 που έχουν μετατραπεί σε τουριστικά θέρετρα για υπερήλικες, έχει το καζίνο της, και καθημερινά πάνω από 75% υγρασία. Είναι, στην ουσία, το Λουτράκι. Αν και δεν είναι από τις ακριβότερες πόλεις της Κυανής Ακτής, μια βόλτα μπροστά από το Κάρλτον και τα λοιπά υπερπολυτελή ξενοδοχεία της Κρουαζέτ, τις βιτρίνες της Λουί Βιτόν και της Μπαλενθιάγα, καθώς και οι τιμές της εστίασης τονίζουν πόσο πλέμπα είσαι πραγματικά. Θα έπρεπε αυτό να αποθαρρύνει τον μέσο σινεφίλ από το να πραγματοποιήσει ένα προσκυνικό ταξίδι μέχρι τις Κάννες; Όχι, αλλά τα κόστη των ακινήτων τις μέρες του φεστιβάλ σίγουρα δεν είναι ενθαρρυντικές. Μπορεί ένας παθιασμένος σινεφίλ να απολαύσει το φεστιβάλ; Εξαρτάται τι επιδιώκει.
Αν, για παράδειγμα, ο μόνος στόχος του ταξιδιού είναι να γνωρίσει και αγκαλιάσει το αγαπημένο του ηθοποιό, πολύ φοβάμαι ότι θα φύγει απογοητευμένος. Τα πιο περιζήτητα εισιτήρια σε όλο τα φεστιβάλ είναι αυτά που οδηγούν σε μια επίσημη πρεμιέρα στο Grand Theatre Lumiere, τελικό προορισμό του κόκκινου χαλιού. Εκεί προτεραιότητα δίνεται σε μέλη της παραγωγής αλλά και σε κάθε λογής διασημότητες, που έρχονται σε ambassadors κάποιου εκ των χορηγών της διοργάνωσης. Ας πούμε, λοιπόν, ότι με αρκετή τύχη καταφέρνει κάποιος να μπει σε μια τέτοια πρεμιέρα. Πρωτίστως πρέπει να είναι ντυμένος κατάλληλα, δηλαδή οι άντρες με σμόκιν και οι γυναίκες με μακρύ βραδινό φόρεμα και κομψό ανοιχτό παπούτσι. Ας αναφέρουμε κάπου εδώ ότι μετά από χρόνια κερδήθηκε μια σημαντική μάχη κόντρα στον συντηρητισμό του φεστιβάλ, μιας και μέχρι πρότινος οι γυναίκες έπρεπε να εμφανίζονται με τακούνι, καθώς τα φλατ παπούτσια απαγορεύονταν. Τα ευχαριστώ τα οφείλουμε στην υπέροχη Κέιτ Μπλάνσετ που προ διετίας έβγαλε τα τακούνια της και περπάτησε το κόκκινο χαλί ξυπόλυτη. Ας υποθέσουμε ότι ο σινεφίλ επισκέπτης έχει καταφέρει να εξασφαλίσει την θέση του σε μια πρεμιέρα, έχει ντυθεί ανάλογα και τρέμει από χαρά που θα καταφέρει να απαθανατίσει την εμπειρία αυτή με μια φωτογραφία. Δική μας συμβουλή είναι να είστε γρήγοροι με την σέλφι σας, μιας και στην όψη υψωμένου κινητού θα τραβήξει τα βλέμματα των σεκιουριτάδων που θα σας σταματήσουν από το να στερήσετε τους επίσημους φωτογράφους από την ταρίφα τους.
Επιστρέφοντας στο celebrity watch, οι Κάννες έχουν προνοήσει για την ασφάλεια των καλεσμένων τους, και δεν θα τους δεις να κυκλοφορούν ελεύθερα στον έξω κόσμο. Συγκεκριμένα στην φετινή διοργάνωση, έχουν επιστρατευτεί παραπάνω από 500 φύλακες, ενώ κυκλοφορούν πάνω κάτω στην Κρουαζέτ, μονάδες των γαλλικών ειδικών δυνάμεων οπλισμένες σαν αστακοί με πολυβόλα εφόδου, κλιμάκια πληροφοριών, λιμενικές και εναέριες δυνάμεις καθώς και ναρκαλιευτές (!) σε περίπτωση που κάποιος επίδοξος τρομοκράτης καταφέρει να φυτεύσει νάρκη στην παραλία. Όλα αυτά για να προστατέψουν τα είδωλα της μεγάλης οθόνης από επιθέσεις φανατικών οπαδών τους που βρίσκονται ανάμεσα στις δεκάδες χιλιάδες θεατές που έρχονται κάθε Μάιο στις Κάννες. Πέρυσι μόνο, τα εισιτήρια που διατέθηκαν ξεπερνούσαν τα 20.000 ανά μέρα ενώ ανήλθαν στις 220.000 για όλες τις μέρες της διοργάνωσης.
Προπανδημικά, όλοι αυτοί οι θεατές στήνονταν σε ατελείωτες ουρές με τις ώρες, παίζοντας κορώνα γράμματα το αν θα βρουν τελικά θέση στις προβολές. Ευτυχώς, η επέλαση του κορωναϊού, ανάγκασε το φεστιβάλ να μεταφερθεί ηλεκτρονικά, στην μάστιγα της νέας εποχής, που λέγεται online ticketing. Εκεί καθημερινά, ανοίγει νωρίς το πρωί η πλατφόρμα για την κράτηση των εισιτηρίων, σταδιακά, με τέσσερις μέρες απόσταση από την ημέρα των προβολών, μόνο που αυτό που επικρατεί θυμίζει περισσότερο φανατικούς οπαδούς που προσπαθούν να εξασφαλίσουν μια θέση στη συναυλία του ΛΕΞ. Αυτό συμβαίνει σχεδόν για όλες τις ταινίες, αν και με το πέρασμα των ημερών και με το word of mouth που λαμβάνει χώρα εντός των Καννών πολλές θέσεις απελευθερώνονται και snipάρονται από θεατές που στέκονται μπροστά από την οθόνη κάνοντας ανελοιπώς refresh.
Ο γνήσιος σινεφίλ θα καταφέρει να δει ταινίες. Διότι εκτός από το επίσημο πρόγραμμα του φεστιβάλ, τρέχουν και τα παράλληλα τμήματα που πολλές φορές κρύβουν διαμαντάκια. Μια τέτοια περίπτωση συνέβη στην διοργάνωση του 2022, όταν στην Εβδομάδα Κριτικής ξεχώριζε το «Aftersun», ενώ το αδύναμο επίσημο διαγωνιστικό βράβευε τον Ρούμπεν Έστλουντ για το «Τρίγωνο της Θλίψης». Όσο για το επίσημο πρόγραμμα, με το διαγωνιστικό, τα εκτός και το «Ένα Κάποιο Βλέμμα», οι ταινίες προβάλλονται σε επαναληπτικές προβολές και εντός των Καννών, αλλά και σε συνεργαζόμενο multiplex λίγο έξω από την πόλη, όπου οι θεατές έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν βαθύ arthouse σινεμά σε οθόνη IMAX. Γενικά να πούμε ότι η κάθε κινηματογραφική αίθουσα των Καννών, που ξεπερνούν στο σύνολο τις είκοσι για μια πόλη των 75 χιλιάδων κατοίκων, είναι σκέτο κομψοτέχνημα, που ντροπιάζουν, συγκριτικά, τις όσες λίγες έχουν επιβιώσει στην χώρα μας. Ίσως έχει να κάνει με το ότι το κοινό δίνει φανατικά το χειροκρότημά του σε κάθε είδωμα του λογότυπου του φεστιβάλ των Καννών, οριακά σαν προκατάληψη ότι κάτι θα συμβεί στο σινεμά αν δεν το χειροκροτούν. Ίσως, η αμέλλεια μας να τους μιμιθούμε, να είναι κι αυτός ένας λόγος που πάσχει τόσο το σινεμά στη χώρα μας. Αλλά ας μην τα ρίχνουμε όλα στις δεισιδαιμονείες.
Τώρα, αν όλα αποτύχουν, εμείς σας προτείνουμε μερικές εναλλακτικές δραστηριότητες, αν ατυχήσετε να εξασφαλίσετε θέσεις σε προβολές. Κάθε βράδυ προβάλλονται κλασικές ταινίες σε τεράστια οθόνη στην παραλία της Κρουαζέτ, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Βέβαια, συχνά θα υπομείνετε την μουσική από τα πλησίοντα πάρτι. Αν ο καιρός το ευνοεί, μια επίσκεψη στην παραλία για βουτιά ενδείκνυται, απλώς όχι στην Κρουαζέτ που θυμίζει λίγο την παραλία του Μπάτη στο Φάληρο. Και φυσικά, μην αμελήσετε να κάνετε μια βόλτα στον λόφο της παλιάς πόλης των Καννών για αγνάντεμα και μελαγχολικό τσιγάρο αλά Νουβέλ Βαγκ, διερωτώμενοι την σημασία της ύπαρξης.
