Φήμη, αναγνώριση, επιτυχία. Πράγματα τα οποία ονειρεύονται και πασχίζουν να αποκτήσουν οι περισσότεροι, αν όχι όλοι οι καλλιτέχνες. Πόσο μάλλον οι μουσικοί, που συναθροίζονται με τα διάφορα όργανά τους (κιθάρες, μπάσα, τύμπανα και άλλα, εάν αισθάνονται τολμηροί) και βάζουν μπρος τους δημιουργικούς τους νευρώνες ώστε να παράξουν μια κληρονομιά. Δαπανούν τόσο χρόνο, χρήμα και ενέργεια για μία προσπάθεια έκθεσης της τέχνης τους η οποία οι ίδιοι πολύ καλά γνωρίζουν ότι μπορεί να κάνει μία τρύπα στο νερό. Ορισμένες φορές, εντούτοις, αυτή η μουσική παρακαταθήκη, υπό τη μορφή ενός τραγουδιού καλοφτιαγμένου, μοναδικού, πιασάρικου, όταν έρχεται σε επαφή με το νερό προκαλεί έναν εφήμερο, αλλά αρκετά ηχηρό παφλασμό ώστε αρκετά κεφάλια να γυρίσουν με έκπληξη. Για λίγο. Και μετά η ζωή συνεχίζεται. Αλλά κι αυτό είναι επίτευγμα για ένα συγκρότημα, έτσι δεν είναι; Να είσαι σε ένα συγκρότημα παντελώς άγνωστο και να βγάλεις ένα τραγούδι τόσο σπουδαίο, που να ασχολείται ο κόσμος μαζί σου μόνο για αυτό, χωρίς να ενδιαφέρεται κανείς για το υπόλοιπο έργο σου. Ή απλώς αυτό το υπόλοιπο έργο να έχει ξεχαστεί, αλλά τα δικαιώματα από αυτό το τραγούδι να πληρώνουν το ηλεκτρικό και το νερό του αχαΐρευτου μπασίστα σου, ο οποίος ούτως ή άλλως έπαιζε την ίδια νότα σε όλο το τραγούδι. Ας αποτίσουμε λοιπόν ένα φόρο τιμής σε ορισμένα από αυτά τα συγκροτήματα «διάττοντες αστέρες», τους οποίους, για διάφορους λόγους, θυμόμαστε όλοι για μία μεγάλη επιτυχία τους.

1. The Mamas & the Papas (California Dreamin’ – 1965)

Ας πάρουμε τα πράγματα με μία σειρά. Δηλαδή χρονολογικά, δεν θα το κάνουμε top five, λες κι είμαστε τίποτε φασαίοι. Λίγοι άνθρωποι έχουν ακούσει την εισαγωγή του California Dreamin’ χωρίς να αναφωνήσουν αμέσως τους πρώτους στίχους: «All the leaves are brown, and the sky is grey». Η άμεση αναγνωρισιμότητα του τραγουδιού αυτού είναι το όχημα που του χαρίζει πρωταρχική θέση σε αυτήν τη λίστα. Παρότι δεν ήταν η μεγαλύτερη επιτυχία τους στα charts και το συγκρότημα ήταν ευρέως γνωστό για αρκετά ακόμη τραγούδια («I Saw her Again», «Monday, Monday»), κανένα από αυτά δεν άντεξε τόσο τη δοκιμασία του χρόνου όσο το «California Dreamin’», το οποίο μάλιστα ήταν το δεύτερο single που κυκλοφόρησαν. Το πρώτο τους single με τίτλο «Where You Wanna Go» δεν κατάφερε να εντυπωσιάσει, αλλά διασκευάστηκε με μεγάλη επιτυχία από ένα άλλο συγκρότημα της λίστας αυτής (The 5^th Dimension).

2. Iron Butterfly (In a Gadda da Vida – 1968)

Ναι, το ξέρω, είναι αουτσάιντερ. Πολλοί θα πουν ότι ούτε το τραγούδι ούτε το συγκρότημα τα ξέρει η μάνα τους και θα έχουν δίκιο. Αλλά υπάρχουν διάφοροι λόγοι που το κομμάτι αυτό έχει συμπεριληφθεί. Αρχικά, περιττό να ειπωθεί ότι οι καταχρήσεις μεταξύ μουσικών τη δεκαετία του 1960 δεν ήταν ακριβώς σπάνιο φαινόμενο. Το σπάνιο είναι αυτές οι καταχρήσεις έχουν οδηγήσει στην ονοματοδοσία τραγουδιού, όπως συνέβη στην προκειμένη περίπτωση. Φήμες λένε ότι ο σκοπούμενος τίτλος ήταν «In the Garden of Eden», παρόλα αυτά ο συνθέτης και «στιχουργός» του τραγουδιού Doug Ingle παρουσίασε στην υπόλοιπη μπάντα το τραγούδι όσο ήταν υπό την επήρεια. Ως εκ τούτου, η κακή άρθρωσή του οδήγησε στην αλλοίωση του τίτλου, κάτι που πιστεύω ότι έχει ενισχύσει το μύθο του κομματιού και το ώθησε να αφήσει το σημάδι του στη δημοφιλή κουλτούρα: ο  Bart Simpson (της γνωστής οικογενείας) αντικαθιστά ως φάρσα στην εκκλησία το ανθολόγιο ύμνων με μια παρτιτούρα αυτού του τραγουδιού (με τον αρχικό, σκοπούμενο τίτλο του) και ο Michael Mann αξιοποιεί στην τελευταία σεκάνς του «Manhunter» το κομμάτι αυτό στην ένδοξη, δεκαεπτάλεπτη ολότητά του. Αν συνυπολογίσουμε ότι επίσης έχει αποτελέσει μεγάλη επιρροή για πολλά είδη heavy μουσικής που ακολούθησαν, αξίζει να είναι στη λίστα. Επίσης κανείς δεν έχει ακούσει άλλο τραγούδι τους.

3. Shocking Blue (Venus – 1969)

Ίσως από τον Tom Jones, μπορεί από την Jennifer Lopez, ή από οποιονδήποτε από τους δεκάδες καλλιτέχνες που έχουν διασκευάσει αυτό το τραγούδι, το μόνο σίγουρο είναι ότι το έχουμε ακούσει αρκετές φορές στη ζωή μας. Οι εμπνευστές της αλυσιδωτής αντίδρασης διασκευών όμως ήταν οι Ολλανδοί Shocking Blue, που τάραξαν τα charts της Ευρώπης (και ακολούθως και των ΗΠΑ) για εβδομάδες με το «Venus». Και εάν ακόμα δεν έχεις σκεφτεί ποιο είναι αυτό το τραγούδι, τότε σκέψου «Το Κορίτσι του Μάη» των Olympians. Είναι το ίδιο. Μάλιστα το αγαπημένο ελληνικό γκρουπ ήταν από τα πρώτα που είδαν το πράφιτ και έκλεψαν (εννοώ διασκεύασαν) το «Venus». Έχουμε και τις πρωτιές μας.

4. The 5th Dimension (The Age of Aquarius / Let the Sunshine in – 1969)

Αν αυτή ήταν μία λίστα τραγουδιών που σημάδεψαν το παγκόσμιο hippie κίνημα, το Aquarius / Let the Sunshine in θα ήταν σε περίοπτη θέση και σε αυτήν τη λίστα. Το τραγούδι γράφτηκε για το Broadway musical «Hair» που ανέβηκε για πρώτη φορά το 1967 και αξιοποιήθηκε με παρόμοιο τρόπο στην ομώνυμη ταινία του Milos Forman το 1979. Το πρώτο μέρος («Aquarius») προμηνύει την έλευση μίας νέας εποχής στην ανθρώπινη ιστορία, αυτής του Υδροχόου, όπου η αγάπη, η ειρήνη και η αλληλεγγύη θα πλημμυρίσουν τις ψυχές των ανθρώπων και συνοδεύει τον νεοαφιχθέντα στη Νέα Υόρκη πρωταγωνιστή του έργου Claude κατά την εξερεύνησή του στην πόλη και την πρώτη του επαφή με το χίπικο κίνημα. Το δεύτερο και σίγουρα πιο αναγνωρίσιμο μέρος του τραγουδιού («Let the Sunshine in») εμφανίζεται στο τέλος του έργου ως ένα γλυκόπικρο αλλά αδιαμφισβήτητα αισιόδοξο αντιπολεμικό μήνυμα αγάπης και αδελφότητας. Έκτοτε, το δεύτερο αυτό τμήμα του τραγουδιού έχει ανασκευαστεί και μιξαριστεί εκ νέου πολλές φορές και συγκροτήματα το αξιοποιούν ως sample μοτίβο για τα δικά τους τραγούδια, όπως οι δικές μας «Ρόδες» στο κομμάτι τους με τον τίτλο «Βρώμικο».

5. Focus (Hocus Pocus – 1970)

Ένα ακόμη γκρουπ Ολλανδών στην ίδια λίστα, οι Focus ανήκουν μάλλον στο φάσμα της jazz rock, με εκτενή ορχηστρικά κομμάτια και περίπλοκα αυτοσχεδιαστικά περάσματα. Μερική εξαίρεση αποτελεί το Hocus Pocus, το οποίο δομείται πάνω στο πιασάρικο μοτίβο της κιθάρας  του Jan Akkerman και στους ασυνήθιστους παραδοσιακούς «λαρυγγισμούς» (yodeling) του τραγουδιστή, κιμπορντίστα και φλαουτίστα Thijs van Leer. Το συγκρότημα γνώρισε σημαντική επιτυχία χάρη στο τραγούδι αυτό, το οποίο ερμήνευσαν, μεταξύ άλλων, σε μία φρενήρη (περίπου στη διπλάσια ταχύτητα από την ηχογράφηση του δίσκου) και υπερ-απολαυστική εκτέλεση στην αγαπημένη αμερικάνικη μουσική εκπομπή ‘The Midnight Special’ το 1973. Το κομμάτι αυτό ήταν τόσο αγαπητό, που το συγκρότημα το έβαλε σφήνα και μέσα σε άλλο τους τραγούδι στην ίδια συναυλία. Και αν μέχρι τώρα με έχετε για μουσικο-σπασίκλα που λέει τα δικά του, θυμηθείτε τη διαφήμιση της Nike («Write the Future») για το Μουντιάλ του 2010. Το τραγούδι που ακούγεται δεν είναι άλλο από το Hocus Pocus.